Op de editie 2023 van de jaarvergadering van Atic, de Belgische vereniging voor HVAC-technici, sloot men weer aan bij de traditie met de voorstelling van de winnaars van de Prijs Marcel Herman. Deze gaat naar verdienstelijke eindwerken op het vlak van HVAC. Ook werden de laureaten van de afgelopen Atic-cursussen in de bloemetjes gezet.
Energiemix bekijken
- Met de Prijs Marcel Herman wil Atic veelbelovende studenten een duwtje in de rug geven. Dat die opzet slaagt, bleek uit een van de laureaten van deze editie, namelijk Ulrike Roose. Een van de promotoren van dit eindwerk was immers Marijke Steeman die voordien ook al deze prijs had gewonnen. Voor het academiejaar 2021-22 waren er twee laureaten: Ulrike Roose (Universiteit Gent) voor: ‘De dynamische levenscyclusanalyse: de energiemix’ en Antoine Lemaire (Université de Liège) voor: ‘ Développement de sytèmes low tech pour un bâtiment industriel Nearly Zero Energy’. Ulrike Roose stelde haar eindwerk voor ter gelegenheid van de algemene vergadering.
- Het doel van het Europese energiebeleid staat vast: een koolstofneutrale economie tegen 2050. Om de juiste beslissingen te nemen op de weg daar naartoe, is het noodzakelijk om te weten wat de milieu-impact van de verschillende keuzes zijn. Daar wringt het schoentje echter in België. Niet alleen werken we met cijfers die doorgaans al enkele jaren oud zijn, bovendien is de milieu-impact van energieproductie een dynamisch gegeven, naarmate de energiemix wijzigt. Het heeft dus weinig zin om de CO2-uitstoot van de huidige energiemix te nemen en die te extrapoleren over 30 jaar.
- Om een beter idee te hebben van de klimaatimpact van energieproductie, bekeek Ulrike Roose de voetafdruk van de elektriciteitsproductie aan de hand van de voorspelde energiemix voor 2025, 2030, 2040 en 2050. Een eerste vaststelling is dat de koolstofintensiteit van de elektriciteitsproductie in de komende jaren nog zal stijgen. Meer elektrificatie zal in een eerste tijd niet automatisch leiden tot minder uitstoot van broeikasgassen. Dat heeft alles te maken met de kernuitstap, waarbij de wegvallende capaciteit zeker aanvankelijk niet kan worden opgevangen door hernieuwbare energiebronnen. Kijken we puur naar de koolstofintensiteit, dat is het voordeliger om zoveel mogelijk in te zetten op kernenergie, en die later af te bouwen ten voordele van hernieuwbare energiebronnen. In de huidige context is het langer open houden van kerncentrales echter een heikele zaak, en nieuwe centrales bouwen is al helemaal niet aan de orde.
- HVAC sector moet verantwoordelijkheid opnemen
- Afsluitende spreker was Wim Boydens, geen onbekende voor wie met HVAC te maken heeft. Hij riep de HVAC-sector op om proactief te zijn als het om energieverbruik in gebouwen gaat. Al te vaak beperkt de rol van de ontwerper HVAC zich tot het vertalen van een architecturaal concept in technieken. Daardoor blijven er echter kansen op innovatie en optimalisatie onbenut. Erger nog, de HVAC techniek wordt soms gebruikt om gebreken op te vangen die het gevolg zijn van keuzes stroomopwaarts in het project. Dat laatste moet absoluut vermeden worden. Een concept zou alleen maar mogen uitgewerkt worden door iemand met voldoende praktijkervaring terzake. De HVAC-sector moet dus de omslag maken van uitvoering naar een volwaardig creatieve inbreng.
Door Alex Baumans